Koncepcja historii – obiektywna – bazująca na zamierzeniu fundamentalnym: pierwszeństwo poznania stanu rzeczy.
Koncepcja historii – subiektywna – bazująca na zamierzeniu fundamentalnym: pierwszeństwo interpretacji pod kątem własnych korzyści i strat.
To już powinniśmy wiedzieć, że nie dla wszystkich kryterium rzetelności historycznej jest obiektywna prawda – jak się sprawy miały. Narzucanie subiektywnej interpretacji poprzez nachalną werbalizację nie jest pomysłem, który ma miejsce na księżycu.